Geleceğin şekillendirilmesi adına tek gün içinde yapılan hayati anlamlar yüklenen merkezi sınavlar adaylarda kaygı derecesini yükselterek psikolojik yıkımlar yaratabiliyor. Bu sınavların başında da LYS ve YGS geliyor. Tek günde ve nisan ayında yapılan YGS sonrasında adaylar yavaş yavaş süreçten uzaklaşıyor ve adaylarda tükenmişlik baş gösteriyor. Haziran ayında yapılan LYS ise iki hafta sürmekte ve beş oturumdan oluşmaktadır. Sürecin bu kadar uzun ve karmaşık olması adayları çok yormakta, erkenden bıktırmakta ve tükenmişlik duygusu yaşanmasına neden olmaktadır. Ayrıca ortaokul döneminde girilen TEOG sınavı da aynı biçimde öğrencileri erkenden bıktırarak süreçten uzaklaştırıyor. Aşırı rekabet ortamı ve sınavdan ziyade yarışa dönüştürülen bu süreç öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik yaşamasına neden olarak yapamayacağı yönünde olumsuz algılar oluşturuyor. Bu biçimde kendine güvenini kaybeden öğrenciler yetişkin olduklarında yetersizlik duygusuna kapılarak hiçbir işin üstesinden gelemiyorlar.  Bu açıdan bakıldığında merkezi sınavlarda yaşanan sınav kaygısı psikolojik sorunlara yol açabiliyor.

Sınav kaygısından nasıl kurtulunur sorusunun cevabı:

     Uzmanlar uzun soluklu sınavların öğrencileri aşama aşama çöküşe uğrattığını ve başarılı, hevesli olan birçok öğrencinin bile daha sınav aşamasına gelmeden sınav psikolojisinin ağırlığını taşıyamadıkları için erkenden çöktüklerini belirtmektedirler. Daha ortaokulda iken TEOG ile başlayan merkezi sınav süreci, üniversiteye girişte LYG ve YGS olarak, bir meslek sahibi olabilmek için de KPSS olarak kabus şeklinde çöküp bireyleri tüketiyor. Bu tür sınavların sadece akademik başarıyı değil ayrıca strese dayanıklılığı da ölçtüğünü söyleyen uzmanlar, daha senenin ortasında stres sebebi ile sınav adaylarında bıkma ve tükenmişlik yaşadığını belirtiyorlar.  Uzmanlara göre merkezi sınavlarda yaşanan sınav kaygısı psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Sınav kaygısı ile baş etmede başarısızlık yaşayan adayların tükenme nedeniyle bir sağlık uzmanına yaptığı başvuruda artış kaydedildiği de vurgulanmaktadır. Bu tür şikâyetlerle gelen öğrenciler de en çok gözlemlenen durumun yorgunluk olduğunu ifade eden uzmanlar, öğrencinin öğrenilmiş çaresizlik yaşadığını, zaten yapamayacağım şeklinde öz güven eksikliği duyarak süreçten koptuğunu ve bu tükenmişliğin fiziksel yansımasının yorgunluk hali olduğunu ifade etmektedirler. Uzmanlara göre YGS ve LYS, adaylarını erkenden tüketiyor ve bireyde öğrenilmiş çaresizlik duygusuna neden oluyor. Diğer merkezi sınavlardan KPSS ise daha farklı etkilere sahip olarak karşımıza çıkıyor. Bireylerin bir meslek sahibi olabilmek adına hazırlandıkları bu sınavda da yüksek kaygı sonucu psikolojik sorunlar yaşadığı gözlemlenebiliyor. 

          Sürecin dört evrede gerçekleştiğini ifade eden uzmanlar ilk evrenin tehlikeli olmadığını, aksine motivasyon süreci olduğu için olumlu bir durum olduğunu söylüyorlar. İkinci evrede ilk evredeki yüksek motivasyona bağlı olarak gelişen sosyal yaşantıdan uzaklaşmanın öğrencilerde içsel enerji düşüklüğüne yol açtığını saptadıklarını belirtiyorlar. Üçüncü evrede ise engellenmişlik duygusu çöken öğrencide gergin ve sinirli tavırların gözlemlendiğini, bu gerginliklerin de iştahsızlık ve uyku bozukluklarına neden olduğunu açıklıyorlar. Son evreye gelindiğindeyse yapacak hiçbir şeyi kalmadığını düşünen öğrencinin umutsuzluk duygusu ile her şeyden uzaklaştığını gözlemlediklerini belirtiyorlar ve merkezi sınavlarda yaşanan sınav kaygısı psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Bu duygu durumu da duyarsızlık ve tepkisizlik olarak davranışlara yansımaktadır. İşe tüm bunlarla birlikte YGS ve LYS, adaylarını erkenden tüketiyor ve bireylerin geleceklerini şekillendirmek için hazırlandıkları sınav onların kâbusu haline geliyor. İlerleyen dönemlerde ise ileriye yönelik hamle geliştirmede sıkıntı yaşanması kaçınılmaz oluyor. Sadece akademik başarının ölçüldüğü bu sınavlar, öğrencilerin diğer yeteneklerini göz ardı ettiği için, bireylerin gerçek yetenekleri ortaya çıkarılamıyor. Birey de sınavdaki başarısını hayattaki başarı olarak değerlendirdiğinden küçük bir duraklama da bile hayata dair hedeflerinden kopup kendini bir işe yaramaz hissedebiliyor. En büyük etkisi öz güven eksikliği yaratmak olan merkezi sınavlarda bireylerin geleceğini şekillendirmekten ziyade geleceğe dair atabilecekleri olumlu hamlelerin önüne geçiliyor.