Mustafa Kemal Atatürk hem devlet adamı kimliğiyle hem askeri kimliği ile hem de başöğretmen misyonuyla eğitime ve okumaya büyük ehemmiyet veren bir liderdir. Tarihe yön veren liderler arasında belki de en çok okuyan, araştıran ve bunu yaşam felsefesi haline dönüştüren Mustafa Kemal Atatürk’tür.
Yakın arkadaşları Atatürk’ün kitap okurken seçici davrandığını kendisine ve davasına yarayacak kitap seçmek hususunda azami çaba sarf ettiğini aktarırlar. Hatta pek çok kaynak Atatürk’ün cephede bile uygun zamanlar oluştuğunda kitaplara gömüldüğünü belirtir.
Kurtuluş Savaşı’nın öncesinde ve sonrasında da Mustafa Kemal Atatürk okumaya olan ilgisini aksatmamıştır. Normal hayatında günde 2 -3 saat uyumayı yeterli bulan ve herkesin uyuduğu saatlerde kitap okuyan bir lider olan Mustafa Kemal Atatürk Samsun şehrinde milli mücadelenin ilk fitilini ateşlerken bir yandan da kitap okumayı da bırakmamıştır.
Atatürk, Samsun’a çıktığında bir Osmanlı subayıydı. Her ne kadar Osmanlı Subayı olsa da okullarda öğretilen tarih derslerini, cihan tarihi derslerini yetersiz buluyordu. Eksik görüyordu. Özellikle Osmanlı Dönemi’nin son zamanlardaki yozlaşan eğitim anlayışının olumsuz bir neticesi olarak gelişigüzel yazılmış tarih kitaplarının sayısı oldukça fazlaydı.
Bunu bilen Atatürk yine de değerli bulduğu eserlerden yararlanmayı biliyordu. Atatürk Samsun’a 4 kez gelmiştir. Bu kent Gazi için ayrı bir atmosferdir. O zamanlar Gazi Kütüphanesi vardır. Bu kütüphaneden Mustafa Kemal Atatürk tam 3 kitap istemiştir.
ATATÜRK’ÜN SAMSUN’DA OKUDUĞU KİTAPLAR
Atatürk 3 kitap istemiştir. Bu kitaplar ‘Cihan Tarihi’, ‘Büyük Adamlar Serisi’ ve ‘Tarihte Güzel Kadınlar’ isimli üç eserdir. Bu bilgileri Samsun Vali Yardımcısı Hakan Kubalı aktarıyor.
Hakan Kubalı aynı zamanda Atatürk’ün yazarlığının yanı sıra iyi bir kitap okuyucusu olduğunu aktarıyor ve özellikle okuduğu bu kitaplarda “özgürlük” sözcüğün altını çizdiğini bu kavrama özellikle önem gösterdiğini belirtiyor. Hatta önemli gördüğü satırların ne manaya geldiğinin halka anlatılması gerektiğinin de zaruretini dile getiriyor.
HÜRRİYET KAVRAMI VE ATATÜRK
Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’ da okuduğu bu eserlerde hürriyet sözcüğünün geçtiği satırların altını çizmesi aslında oldukça manidar. Atatürk bir sözünde kendisine Namık Kemal’i örnek aldığını ve onun Hürriyet Kasidesi adlı eserinden ilham aldığını belirtir. Diyebiliriz ki Atatürk’ün fikri temayüllerinin olgunlaşmasında “hürriyet” kavramını Osmanlı Devleti’nde ilk kez dile getiren Namık Kemal’in tesiri büyüktür. Diğer bir büyük şahsiyette elbette Ziya Gökalp’tir.
Mustafa Kemal Atatürk okuduğu gibi yaşayan bir liderdir. Okuduklarından feyz alarak emperyalist güçlere karşı bir kurtuluşun fitilini ateşlemiştir. Hürriyet, Mustafa Kemal Atatürk için alelade, sıradan bir mefhum olsaydı herhalde bugün Anadolu topraklarında müstakil ve hür bir millet olmayacaktık.
